Ludzie.info

Mohandas Gandhi

Mohandas Karamchand Gandhi urodził się w Porbandarze w indyjskim stanie Gudźarad w roku 1869. Był powszechnie znany jako Mahatma (z sanskrytu: „wielka dusza”) lub Bapu, co w wielu hinduskich dialektach oznacza „ojciec”. Stał się duchowym i politycznym liderem Hindusów i stanął na czele kampanii, która doprowadziła do wyswobodzenia się Indii spod rządów Wielkiej Brytanii. Był inspiracją dla walczących o prawa obywatelskie w Ameryce Północnej oraz ruchu sprzeciwu wobec rasizmu i podziałów rasowych w RPA.

Gandhi urodził się w rodzinie wyznającej hinduizm. Od najmłodszych lat poznawał zasady religijne, między innymi powstrzymanie się od jedzenia mięsa, rezygnację z wszelkich pokarmów i napojów przez dłuższy czas (poszczenie), co miało sprzyjać oczyszczaniu ciała, okazywanie szacunku innym, w tym także zwierzętom. Był bardzo przeciętnym uczniem, z wielkim trudem zdołał dostać się na uniwersytet w Bombaju. Od dziecka wmawiano mu, że Anglia jest centrum cywilizacji, dlatego w roku 1888 przybył do Londynu, aby studiować prawo. Nie mogąc przyzwyczaić się do angielskiego jedzenia, bardzo aktywnie promował wegetarianizm, przyłączając się do różnego rodzaju stowarzyszeń i pisząc o zaletach niejedzenia mięsa.

Afryka Południowa

W młodości cichy i nieśmiały Gandhi był obojętny na sprawy polityczne. Przemawiał w sądzie z twarzą skierowaną w dół ze względu na paraliżujący go wstyd. Zmienił się po wyjeździe do Afryki Południowej w roku 1893. Kilka istotnych wydarzeń sprawiło, że zaczął walczyć o prawa Hindusów. Jednym z nich był incydent w sądzie, kiedy to sędzia nakazał mu zdjąć turban. Gandhi sprzeciwił się bardzo gwałtownie i wzburzony wybiegł z Sali sądowej. Innym incydentem było wyrzucenie go z pociągu, gdy odmówił przesiadki z wagonu pierwszej klasy do trzeciej, mimo że miał bilet uprawniający go do przejazdu klasą pierwszą. Wykorzystał wiedzą prawniczą, aby pozwać linie kolejowe, i sprawę wygrał!

W Afryce Południowej na własnej skórze przekonał się o niesprawiedliwości i uprzedzeniach w stosunku do kolorowych nacji i stał się aktywnym przeciwnikiem takiego stanu rzeczy. Wystosował petycje, których celem było niedopuszczenie do pozbawienia Hindusów praw wyborczych. W roku 1894 doprowadził do powstania Hinduskiego Kongresu Natalu.

Powrót do Indii

Po 20 latach niesienia pomocy Hindusom zamieszkującym Afrykę Południową Gandhi powrócił do ojczyzny, aby tam wstawiać się za uciskanymi rodakami. W obwodzie Champaran pomagał ubogim rolnikom zmienić warunki pracy, a także podnieść standard życia tych, którzy żyli w skrajnym ubóstwie. W roku 1919 w Pendżabie doszło do masakry, w której z rąk Brytyjczyków zginęło 379 hinduskich mężczyzn, kobiet i dzieci. Wydarzenie to wzmogło poczucie gniewu Hindusów i doprowadziło do zaostrzenia protestów, aktów przemocy oraz powszechnej nienawiści. Gandhi sprzeciwiał się takim sposobom walki. Był zwolennikiem niestosowania przemocy. Już w Afryce Południowej opracował zasadę biernego oporu i obywatelskiego nieposłuszeństwa, znane jako „satjagraha” („przywiązanie do prawdy”).

Indyjska partia polityczna, zwana Kongresem Narodowym, przyjęła ideę niestosowania przemocy i wybrała Gandhiego na swojego lidera. Od tego czasu wszystkie jego starania i działania prowadziły do odzyskania przez Indie niepodległości.

Satjagraha

W roku 1920 Gandhi był już znaną i wpływową osobistością w życiu politycznym Indii. Organizował pokojowe kampanie biernego oporu, między innymi bojkot zagranicznych, a w szczególności brytyjskich towarów.

W roku 1922 Gandhi został aresztowany i na 6 lat trafił do więzienia. Wypuszczono go już po dwóch latach, jednak Kongres Narodowy, którego był liderem, zdążył się już rozpaść. Przez kolejne lata Gandhi nie zdołał odnieść znaczących sukcesów – aż do kongresu w Kalkucie w roku 1928, na którym domagał się pełnej niezależności Indii od Wielkiej Brytanii.

Ostatnie pokojowe przesłanie

Gandhi przez wiele lat kontynuował negocjacje z Brytyjczykami. W roku 1945 rozpoczął rozmowy z nowo wybranym rządem, który stworzyła Partia Pracy. Dwa lata później powstał plan utworzenia dwóch oddzielnych i niezależnych państw – Indii i Pakistanu. Indie miały być państwem zamieszkiwanym przez Hindusów, natomiast Pakistan przez muzułmanów.
Po dokonaniu podziałów wybuchły bunty i zamieszki. Gandhi zaapelował o spokój i rozpoczął post, który położył kres wewnętrznym walkom. Mahatma nie doczekał jednak pełnej niezależności Indii – został zastrzelony przez młodego hinduskiego fanatyka.

Gandhi zapisał się w historii świata jako mędrzec, który umiłował pokój. Jego przesłanie pokoju i miłości nadal żyje oto co powiedział: „Kiedy rozpaczam, przypominam sobie, że w dziejach świata prawda i miłość zawsze wygrywają. Byli tyrani i mordercy, którzy wydawali się przez długi czas niezwyciężeni, ale w końcu zawsze upadali”.

Gandhi został zamordowany w roku 1948.

Ciekawostki o Gandhim

Dzień urodzin Gandhiego, 2 października, jest w Indiach świętem państwowym. Na banknotach indyjskich widnieje podobizna Gandhiego.

Gandhi był pięciokrotnie nominowany do pokojowej Nagrody Nobla, ale nigdy nie został jej laureatem.