Ludzie.info

Życie Juliusza Słowackiego

Juliusz Słowacki to największy obok Adama Mickiewicza poeta polski okresu romantycznego. Dom Państwa słowackich, był zamożnym domem o wysokiej kulturze umysłowej i literackiej, miejscem towarzyskich zebrań literatów, profesorów, artystów, którzy toczyli dyskusje o literaturze, sztuce, sprawach społecznych. Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 roku w Krzemieńcu. Wychowywał się w intelektualnym środowisku i w kulcie literatury. Matka Salomea była zagorzałą czytelniczką francuskich romansów. Po śmierci ojca, Euzebiusza Słowackiego, był wychowywany przez nią i ojczyma, Augusta Becu, profesora Uniwersytetu Wileńskiego. Wychowywany w typowo kobiecym domu (miał dwie przyrodnie siostry, Aleksandrę i Hersylię), nasiąkł sentymentalną atmosferą i nadmierną uczuciowością. Od urodzenia wątły i chorowity, mały Juliusz otoczony był przez matkę i przyrodnie siostry wręcz „cieplarnianą” atmosferą, która nie sprzyjała szybkiemu usamodzielnieniu się.

W młodzieńczym wieku zakochał się e starszej o parę lat Ludwice Śniadeckiej, która jednak wybrała carskiego oficera Rimskiego. Był to wielki zawód miłosny poety i jego echa odnaleźć można w wielu utworach. Na stan ducha Słowackiego wpłynęło również samobójstwo bliskiego przyjaciela, Ludwika Spitznagla.

Juliusz Słowacki studiował prawo. W 1829 roku wyjechał do Warszawy i tam rozpoczął pracę jako aplikant w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Później zatrudnił go Czartoryski w Biurze Dyplomatycznym Rządu Narodowego.

Gdy wybuchło powstanie listopadowe, Juliusz Słowacki nie wziął w nim udziału. Opuścił Warszawę w 1831 roku i wyjechał do Drezna. Tam poznał swoją wielką miłość, Joannę Bobrową. Stamtąd jako kurier dyplomatyczny podróżował do Paryża i Londynu. Ostatecznie osiadł w Paryżu.

Od 1832 do 1836 roku przebywał w Genewie. Kontakt z przyrodą alpejską wpłynął na ukształtowanie nowej estetyki.

Podczas pobytu we Włoszech zaprzyjaźnił się z Zygmuntem Krasińskim. W 1836 roku odbył podróż do Grecji, Egiptu i Palestyny. Następnie przebywał we Florencji. Dzięki galeriom florenckim pogłębił znajomość włoskiego malarstwa i rzeźby.

W 1838 roku powrócił do Paryża i tam pozostał do końca życia. Zmarł na gruźlicę 3 kwietnia 1849 roku.

W 1927 roku prochy Juliusza Słowackiego zostały przewiezione z paryskiego cmentarza Montmartre do Krakowa i złożone na Wawelu obok prochów Adama Mickiewicza.

Twórczość Juliusza Słowackiego

Za życia twórczość Słowackiego nie znajdowała na ogół uznania ani u krytyków ani u czytelników. Jego twórczość została w pełni doceniona dopiero w późniejszych epokach literackich. Wywarł ogromny wpływ na poetów Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego i jest do dziś źródłem ideowej i artystycznej inspiracji.

Rozłączenie
Liryk przedstawiający stany uczuciowe osób rozłączonych, list poetycki - tym samym tekst intymny i bardzo osobisty. Poczucie oddalenia dwóch osób potęgują skontrastowane ze sobą obrazy przyrody. Wiersz wyraża przekonanie o niemożności realnego spotkania dwóch osób, ale jest też wyznaniem wiary, że nigdy nie zniknie łącząca ich więż duchowa.

Testament mój
Bohater liryczny ocenia swoje życie z dużą dozą rozgoryczenia, zdaje sobie sprawę ze swego osamotnienia, z niezrozumienia jego poezji. Jednocześnie stwierdza, że całe życie tworzył dla kraju i prosi potomnych o to samo. Wiersz zawiera przekonanie, że poezja jest "siłą fatalną", zdolną przemieniać świadomość ludzi,burzącą spokój i wygodę, nawołującą do działania i nieustannego rozwoju intelektualnego.
Wiersz ma charakter poetyckiego testamentu, jest jednak również wezwaniem do podjęcia walki w celu odzyskania niepodległości, nawet gdyby miało to być okupione ofiarami:
Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba - na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec.

Hymn ( Smutno mi, Boże)
Jest to jeden z najbardziej znanych utworów Juliusza Słowackiego, napisany na morzu koło Aleksandrii podczas podróży poety do Egiptu w 1836 roku. Powstał pod wpływem widoku lecących bocianów.
Poeta widząc lecące odczuwa tęsknotę za krajem, domem i bezpieczeństwem. Jednocześnie zdając sobie sprawę, że na obcej ziemi zawsze będzie tylko tułaczem. Wiersz wyraża przeogromny smutek z powodu oddalenia od wszystkiego, co najdroższe. W utworze pojawia się również motyw przemijania ludzkiego życia i kruchość człowieka w obliczu Boskiej potęgi.

Grób Agamemnona
Pobyt w grobie Agamemnona przywołuje poecie na myśl "Iliadę" Homera i nasuwa smutny wniosek, że Polacy nie potrafili i nie potrafią prowadzić walki ani zwyciężać. Są w stanie jedynie przeżywać gorzko swoje klęski. Słowacki oskarża Polskę i Polaków. Rzeczywistemu krajowi przeciwstawia Polskę idealną. Nawołuje do oczyszczenia kraju ze zdrady, kumoterstwa, głupoty, skonsolidowania się społeczeństwa.

Beniowski
Jest to poemat dygresyjny. Wątek historyczny, którego fabułę stanowią losy Maurycego Beniowskiego, szlachcica pochodzenia węgierskiego, stał się tu zatem jedynie pretekstem do wielu wypowiedzi o rozmaitym charakterze - zwanym dygresjami. W rezultacie bohaterem utworu staje się przede wszystkim sam autor, stale ujawniający swą obecność w tekście, kierujący wypowiedzi do konkretnych osób: Mickiewicza czy też czytelników, z którymi prowadzi rozmowę w formie dialogu. Założeniem "Beniowskiego" była bowiem polemika z "Panem Tadeuszem" Mickiewicza.
W poemacie zakpił więc przede wszystkim z ludzi lubujących się w sielskich bohaterach i szlacheckich realiach, ze schematów literackich. Ostro zaatakował polskie motywy i wartości. Drwił z romantycznych postaw, z bajronizmu, sentymentalizmu, upodobania do gotyckich pejzaży. Poemat był również bezpośrednią polemiką z Mickiewiczem, któremu poeta zarzucał zamknięcie się w schematach tradycji i słowiańskości, banalne pojmowanie narodowego posłannictwa.

Anhelli
Poemat stanowiący poetycką replikę na Mickiewiczowskie "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego". W przeciwieństwie do Mickiewicza, Słowacki bardzo surowo ocenił w nim emigrację, odmówił jej szczególnej misji w dziejach narodu, uznał za niezdolną do czynu i skazaną na zagładę wraz z całym pokoleniem porażonym klęską kraju. Naród zostanie wskrzeszony - uważał - ale w nowej postaci, wolnej od obciążeń przeszłości. Przedstawia symboliczną wędrówkę młodzieńca czystego serca przez Sybir, krainę cierpienia i wreszcie samotną śmierć bohatera. Z powodu niejasnej wymowy poemat nie zyskał uznania jemu współczesnych, jedynie Zygmunt Krasiński przyznał mu wielką wartość. Z czasem stał się jednym z najpopularniejszych utworów Juliusza Słowackiego.
Z powodu swoich kontrowersyjnych i szyderczych utworów Słowacki naraził się kołom emigracyjnym. Mnożyły się ataki i nieprzychylne opinie. Momentem kulminacyjnym stała się tzw. uczta u Januszkiewicza (był on redaktorem katolickiego pisma "Młoda Polska", atakującego zaciekle twórczość Słowackiego). Obecny na niej Adam Mickiewicz uznał poetycką wielkość Słowackiego, ale zarzucił jego twórczości brak serca, określając ją mianem "kościoła bez Boga".