Ludzie.info

Stanisław Swianiewicz

Polski ekonomista i prawnik, jeden z organizatorów Instytutu Europy Wschodniej. Urodził się 23 października 1899 roku. W Dynenburgu na Łotwie. Stanisław Swianiewicz przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku pod zmienionym nazwiskiem. Jeden ze współwięźniów ujawnił niechcący jego prawdziwe dane. 29 kwietnia 1940 roku Swianiewicza zabrano na śledztwo do Moskwy, prosto z jadącego do lasu katyńskiego transportu polskich oficerów. Przypuszczał, że uratowała go praca naukowa, w której opisywał rozwój niemieckiego przemysłu militarnego.

Stanisław Swianiewicz, oskarżony o szpiegostwo, trafił na Łubiankę, gdzie skazano go na 8 lat łagru. Został zwolniony w 1942 r. po stanowczej interwencji polskiego rządu, który zorientował się, że Swianiewicz to pierwszy odnaleziony oficer spośród sześciu tysięcy osadzonych w Kozielsku. Nie mógł jednak wrócić do Polski, gdyż znał prawdę o Katyniu.

Był profesorem amerykańskich i angielskich uczelni. Jednym z jego studentów był Czesław Miłosz. Zaraz po wojnie publikował artykuły o Katyniu, ale pod pseudonimem aby nie narażać rodziny mieszkającej w Polsce.

Cały czas uważał za swój obowiązek przypominanie o Katyniu. Gdy był już na emeryturze napisał książkę p.t. „W cieniu Katynia”. Była ona kilkakrotnie wznawiana na Zachodzie i w krajowych wydawnictwach podziemnych.

Do Polski mógł przyjechać dopiero w 1990 roku, kiedy Rosja przyznała się do zbrodni katyńskiej. Zmarł w listopadzie 1997 roku w wieku 98 lat.