Ludzie.info

William Wharton

William Wharton, autor powieści Ptasiek, to pisarz wielbiony przez polskich czytelników, kultowy wśród obecnej młodzieży oraz tych, którzy swoją młodość przeżywali w latach 90-tych. Jego książki 26 razy znalazły się wśród 10 najpoczytniejszych tytułów roku i do tej pory jest pod tym względem rekordzistą wśród pisarzy zagranicznych w Polsce. Na spotkania z Whartonem przychodziły tysiące osób, aby zdobyć jego autograf ustawiały się ogromne kolejki.

Biografia, życiorys William'a Wharton'a

William Wharton urodził się w amerykańskiej rodzinie robotniczej i to w Ameryce spędził swoje młodzieńcze lata oraz ukończył szkołę. Naprawdę nazywał się Albert DuAime- jego przodkowie emigrowali niegdyś z Francji do Ameryki i tam osiedli. W czasie II wojny światowej William Wharton walczył w Europie jako amerykański ochotnik. Jednakże, na skutek odniesionych tam ran, został odesłany do Ameryki i już nigdy nie odzyskał pełni zdrowia. Renta inwalidzka, jaką mu przyznano, wystarczyła na podjęcie oraz ukończenie studiów na wydziale sztuk pięknych kalifornijskiego uniwersytetu (Los Angeles), jak również obronienie doktoratu z psychologii.

W 1960 roku rodzice pisarza, chcąc chronić dzieci przed demoralizującym ich zdaniem wpływem amerykańskiej popkultury (chodziło głównie o hipisów i narkotyki), zdecydowali o przeprowadzce do Europy, a konkretnie do stolicy Francji - Paryża. William Wharton utrzymywał się tam zarówno z malowania obrazów, jak i wykonywania remontów w miejskich kamienicach, był jak widać osobą niezwykle wszechstronną. Zdarzenia z tego etapu życia opisane zostały w jego powieściach Spóźnieni kochankowie oraz Werniks.

Domem Williama Whartona była zarówno barka na Sekwanie, jak i młyn w Burgundii, Francja, Niemcy, Hiszpania, okresowo także Stany Zjednoczone. Tak bogaty życiorys wpłynął na tematykę tworzonych przez niego dzieł, wśród których do najbardziej znanych zaliczamy Dom na Sekwanie, Opowieści z Moulin du Bruit, a także Wieści.

W 1988 roku pisarza dotknęła osobista tragedia, ponieważ jego córka wraz z mężem oraz dwojgiem dzieci zginęli w wypadku samochodowym. Katastrofa ta spowodowana była dymem z wypalanych przy autostradzie pól. Od tego czasu William Wharton angażował się w akcje mające na celu zakazania procederu wypalania pól w Stanach Zjednoczonych, poświęcał na ten cel spore fundusze uzyskane dzięki wydawaniu powieści. Smutne wydarzenie odnajdujemy w jednej z najbardziej wstrząsających książek Whartona - Niezawinionych śmieciach.

William Wharton zmarł w 2008 roku w wieku 82 lat podczas leczenia w szpitalu w Encinitas w stanie Kalifornia. Wharton oraz jego twórczość cieszyły się w Polsce ogromną popularnością. Podczas jego wizyt (łącznie było ich dziesięć) w naszym kraju fani tłumnie przybywali na spotkania. Przez lata był w Polsce najchętniej czytanym pisarzem zagranicznym. Na język polski przełożono 19 jego powieści oraz 1 album malarstwa.

Twórczość William'a Wharton'a

William Wharton debiutował jako osoba dojrzała, swoją pierwszą powieść wydał bowiem mając już 50 lat (1978). Od razu jednak zyskał uznanie, zarówno w oczach krytyki, jak i czytelników. "Ptasiek" - bo o tym utworze mowa to powieść niezwykła, będąca podróżą przez skomplikowaną świadomość autora. Ta powieść oraz dwie późniejsze - "Tato" oraz "W księżycową jasną noc" zostały zekranizowane, filmy te także cieszyły się dużą popularnością.

W całej twórczości Whartona odnajdujemy liczne wątki biograficzne. Chociaż pisarz starał się wplatać je w sposób niebezpośredni, odnajdujemy w jego książkach członków rodziny, ważne wydarzenia , czy miejsca, w których bywał.

Niezwykła popularność Williama Whartona w Polsce sprawiła, że połowę napisanych przez niego dzieł wydano tylko w naszym kraju. Wszystkie sięgały szczytu list bestsellerów i osiągały ogromne nakłady, a spotkania z pisarzem przyciągały prawdziwe tłumy jego oddanych fanów.

Powieści William'a Wharton'a

Ptasiek
Pierwszą powieścią Williama Whartona był niezwykle popularny "Ptasiek". Klasyfikuje się go jako powieść psychologiczną. Historia ta opowiada o marzeniach, przyjaźni, wojnie, pięknie, miłości i szaleństwie. Jest to historia człowieka, który obsesyjnie kocha ptaki i to pomaga mu uciekać od szarej rzeczywistości. Pasja ta jest tak silna i opisana w taki sposób, że czytelnikowi udziela się zaangażowanie głównego bohatera w opiekę nad ptakami i chciałby jak one po prostu wzbić się w powietrze, czując, że jest to możliwe.

Fabuła została skonstruowana na bazie opowieści o obecnych i dawniejszych wydarzeniach z życia tytułowego bohatera- Ptaśka, które snuje jego najlepszy przyjaciel oraz sam Ptasiek. Wyłania się z nich choroba psychiczna Ptaśka, poznajemy także etapy popadania w nią.

Ale powieść "Ptasiek" to przede wszystkim historia metamorfozy głównego bohatera. To obraz dzieciństwa, okresu dojrzewania i wewnętrznej przemiany człowieka. Ptasiek już od wczesnego dzieciństwa ogarnięty jest pasją podglądania egzystencji skrzydlatych stworzeń- to dzięki niej do chłopca przylgnęło to wymowne przezwisko. Pragnął je naśladować, nauczyć się latać, być jak one- gdyż były dla niego symbolem wolności i niezależności, których to wartości brakuje w otaczającym go świecie w przeddzień oraz w trakcie trwania II wojny światowej. Ptasiek próbuje uciec od normalnego świata w ten zbudowany z jego wyobrażeń. Grozi mu przez to pobyt w szpitalu psychiatrycznym, jednak jego przyjaciel Al stara się na własną rękę pomóc Ptakowi wrócić do realnego świata.

Mimo dość poważnej tematyki tego dzieła, głębokich refleksji nad ludzką psychiką i problemami zagubionego umysłu, język nacechowany jest humorem, często na granicy niesmaku, miejscami przesiąknięty erotyzmem oraz wulgarny.

Kontynuacją "Ptaśka" jest dzieło zatytułowane "Al".

W 1984 roku powieść "Ptasiek" doczekała się ekranizacji (reż. Alan Parker). Tytułowego bohatera zagrał Matthew Modine, natomiast Ala- Nicolas Cage.

Al
Jest to kontynuacja powieści pt. "Ptasiek". Opowiada o losach żołnierza, który po wyjściu ze szpitala i otrzymaniu renty oraz stypendium może podjąć studia na dowolnej uczelni. Kupuje używany terenowy samochód i wyrusza w podróż przez Amerykę, by zobaczyć, o co walczył podczas II wojny światowej. Zostaje malarzem a także poznaje swoją przyszłą żonę.

Powieść "Al" to powieść drogi, co należy rozumieć nie tylko dosłownie, ale także metaforycznie. Widzimy tutaj bowiem przede wszystkim drogę dojrzewania człowieka, etapy wchodzenia w nowe role, próby sprostania im. Razem z głównym bohaterem przeżywamy proces stawania się artystą, kochankiem, mężem a w końcu - także ojcem.

Werniks
Jest to powieść wydana w 1984 roku, w której pierwszoosobowa narracja ukazuje psychologiczny obraz głównego bohatera - Scumblera. Człowiek ten ceni sobie wolność i niezależność, jest typowym "wolnym ptakiem". Jeździ motocyklem, maluje obrazy i korzysta z życia. Pełnię szczęścia zaburzają mu pierwsze oznaki starości i świadomość nieuchronności śmierci.

Tato
Dzieło to, wydane w 1981 roku, przedstawia historię trzech amerykańskich pokoleń. Jest to wzruszająca saga rodzinna, w której odnajdujemy wiele wątków biograficznych. Główny bohater, wyrwany z rodzinnego środowiska, doznaje wielu wewnętrznych przemian, ale na skutek konfliktu ze światem techniki, nowoczesności i moralnego upadku, zaczyna dostrzegać, jak ważne były wartości z "poprzedniego" życia.

W księżycową jasną noc
Jest to książka opisująca cały absurd wojny. Akcja rozgrywa się w 1944 roku na froncie w Ardenach. Grupa amerykańskich żołnierzy w "księżycową jasną noc" spotyka kilku żołnierzy niemieckich. Wszyscy stają przed nie lada dylematem, bowiem nie chcą już nikogo zabijać, jednocześnie bojąc się śmierci.

Stado
Wyjątkowa powieść, w której widzimy zderzenie dwóch światów: tego widzianego oczami małego chłopca i dojrzałego mężczyzny. Przekonujemy się o względności takich wartości jak przyjaźń, miłość, lojalność, rodzina. Uwaga - książka uzależniająca.

Wieści
Akcja tej powieści rozgrywa się w starym młynie we Francji, gdzie małżeństwo przygotowuje się do świąt Bożego Narodzenia. Pisarz porusza tutaj "zwykłe" sprawy każdego człowieka- kryzys w związku, odejście z domu dorosłych dzieci, niepokój o dalsze losy. Świąteczna atmosfera daje nadzieję na odzyskanie radości. Czy to spotka Willa i Lorettę? Odpowiedź znajdziemy w tej niezwykle poruszającej książce.

Franky Furbo
Kolejny bestseller na liście utworów Williama Whartona. Główny bohater, William Wiley mieszkające w niewielkiej włoskiej wiosce opowiada dzieciom o czarodziejskim lisie, Franky Furbo, który uratował mu życie podczas II wojny światowej. Gdy jego rodzina nie daje wiary w istnienie tak dziwnego przyjaciela, William wyrusza w niezwykłą podróż mającą na celu udowodnienie prawdziwości jego słów. Odkrywa podczas niej wiele prawd na temat ludzkości.

Spóźnieni kochankowie
Jack, biznesmen z Ameryki, porzuca swoje dotychczasowe poukładane życie i wyrusza do Paryża, by tam malować obrazy i prowadzić życie kloszarda. Los sprawia, że poznaje Mirabelle - niewidomą, siedemdziesięcioletnią kobietę. To, co ich złączy, jest zupełnie zaskakujące, a jednak pełne niewinnego uczucia, a jednocześnie, paradoksalnie - mocnego erotyzmu. Książka ta mówi o miłości pokonującej wszelkie przeszkody, o życiu i śmierci, ciemności i świetle, o ludzkiej pracy. Udowadnia, że to, co najważniejsze, nie zawsze daje się dostrzec.

Niezawinione śmierci
Wstrząsająca opowieść, którą William Wharton stworzył po tym, jak w tragicznym wypadku zginęła jego córka, zięć oraz dwoje ich dzieci. Wbrew pozorom odnajdujemy tutaj jednak afirmację życia, pochwałę miłości i pogodzenia się z tym, co przynosi los.

Dom na Sekwanie
Jest to jedna z bardziej intymnych powieści Williama Whartona. Opowiada o pasji malarstwa, podróży do Francji, barce na rzece Sekwanie, która staje się domem i serii wydarzeń- czasami zabawnych, czasami tragicznych, zawsze jednak będących źródłem głębokich przemyśleń. Znajdziemy tutaj oddanie rodzinie oraz miłość zdolną pokonać wszelkie przeciwności.

Historie rodzinne
Wzruszająca seria portretów osób, które w jakiś sposób wpłynęły na rozwój osobowości autora i jego postrzeganie rzeczywistości. Książka ta, dedykowana polskiemu czytelnikowi, to zapiski z drogi, jaką trzeba przejść, by stać się mężczyzną.

Opowieści z Moulin DuBruit
Rodzina Henry’ego, poszukująca swojego miejsca na ziemi, stara się spełnić swoje marzenia o domku na wsi. Nieoczekiwanie stają się właścicielami zabytkowego młyna, który muszą zaadaptować na mieszkanie. Jest to pełna ciepła historia rodzinna skłania do przemyśleń na temat relacji międzyludzkich, rodziny, życia i wartościach uniwersalnych, bez względu na kulturę i czasy. Pierwowzorami bohaterów tej książki byli członkowie rodziny Williama Whartona.

Szrapnel
Jest to opowieść o wojnie, która widziana z perspektywy osiemnastoletniego żołnierza jawi się jako jeszcze bardziej absurdalna i okrutna, niż była w rzeczywistości. Wojna dla Williama Whartona to największy bezsens, jaki zdołał wymyślić człowiek i pasmo udręk. Przemawiając za pomocą swojego specyficznego, pełnego ciepłego humoru języka, prosto do serca czytelnika, autor zwierza się ze swoich najbardziej skrytych przemyśleń na temat traumatycznych wojennych przeżyć.

Tam, gdzie spotkają się wszystkie światy
Książka ta jest swego rodzaju rozrachunkiem, jaki prowadzi pisarz, wspominając swoje życie. Refleksja nad tym, co naprawdę ważne: nad życiem, śmiercią, miłością; własne dzieciństwo, które jest bazą dla całego późniejszego życia. Jest to pasjonująca lektura, stawiająca pytania dotyczące oceny własnego życia, które zbliża się do zmierzchu.

Niedobre miejsce
Zawiła historia miłości, zdrad, przyjaźni i … sztuki, która przenika międzyludzkie relacje. Akcja dzieje się w Paryżu, do którego przybywa młode amerykańskie małżeństwo, by pooddychać jego specyficzną atmosferą. Poznają tam inną parę i tutaj zaczyna się tworzyć prawdziwa mozaika uczuć, zdarzeń, odmiennych spojrzeń na rzeczywistość. W niezwykłej scenerii paryskich uliczek, kawiarenek, bulwaru nad Sekwaną i pracowni malarskich, dzieją się rzeczy ludzkie, a jednak porywające czytelnika i poruszające jego serce.

Nigdy, nigdy mnie nie złapiecie
Osobowość Alberta, zostaje ukształtowana za sprawą opowieści, jaką ukazał mu na łożu śmierci jego dziadek, a także autorytet babci, do której później chłopak, walcząc jako żołnierz w czasie II wojny światowej, pisze listy. Po traumatycznych wojennych wydarzeniach , gdy wydaje się, że wszystko wróciło do normy, koszmar tych wydarzeń powraca w śladach, jakie pozostawił na psychice młodego mężczyzny.

Nie ustawaj w biegu
Powieść tę można uznać za kontynuację bardzo osobistego dziennika Williama Whartona, w którym uczucia rządzące ludzkim życiem łączy się z miłością do malarstwa, jak również wojennymi wspomnieniami i trudami codziennego życia. Jest to apoteoza przeżywania życia w całej gamie jego odcieni, zarówno tych ciemnych i ponurych, jak i jasnych, radosnych.

Rubio
W utworze tym przedstawiony został romans nastolatki i dojrzałego mężczyzny. Miłość ta zostaje ukazana jako bardzo silna, a jednocześnie subtelna, chociaż musi zmierzyć się z przeciwnościami losu. Oto Amerykanin, uciekając przed głośnym i pustym życiem, jakie wiedzie w swoim kraju, trafia do Hiszpanii, gdzie poznaje pełną ciepła rodzinę, zyskuje jej sympatię i przyjaźń. Zakochuje się jednak z wzajemnością w siedemnastoletniej córce i tutaj sprawy się komplikują. Chociaż ich miłość jest silna, to jednak obyczajowość w Hiszpanii jest nieco inna niż w Ameryce i para zmuszona jest do walki z wieloma przeciwnościami. Jak zachowa się Rubio, tytułowy bohater? Do jakich poświęceń będzie zdolny? Odpowiedzi szukajmy w tej pełnej uczuciowych zawirowań powieści.