Ludzie.info

Pierwsi ludzie

Według teorii Karola Darwina pierwsze gatunki z rodziny człowiekowatych, nasi przodkowie, wyewoluowały od małp miliony lat temu. Zanim pojawił się człowiek współczesny – Homo sapiens, powstało i wyginęło wiele gatunków człowiekowatych.

Około 5-8 milionów lat temu linia, do której należy człowiek współczesny, oddzieliła się od szympansów – najbliższych nam żyjących dziś zwierząt – małp człekokształtnych. Przez miliony lat nasi przodkowie rozwijali się, wykształcając przystosowanie do wyprostowanej postawy i chodu dwunożnego, mniejszej szczęki i szkielet twarzoczaszki oraz większe mózgi.

Ewolucja człowieka
Naukowcy odkryli szczątki różnych istot człekokształtnych. Z ich szkieletów można się wiele dowiedzieć, np. jak poszczególne gatunki się poruszały i co jadły.

Z drzewa na ziemię
Gatunki z plemienia Hominini wyewoluowały z małp żyjących na drzewach, na skraju afrykańskich lasów. Niektóre spędzały więcej czasu na ziemi i z czasem nauczyły się chodzić na dwóch nogach.

Sahelanthropus tchadensis żył około 7 milionów lat temu na sawannach i w lasach Afryki Środkowej. Prawdopodobnie chodził na dwóch nogach, mniał mniejsze kły niż małpy, a mózg znacznie większy niż szympansy.

Postawa pionowa
Znaleziona przez archeologów kość udowa, która należała do osobnika gatunku Oriorin tugenensis, który żył około 6,2 mln lat temu wskazuje, że mógł to być jeden z pierwszych gatunków Hominini, który poruszał się wyłącznie na dwóch nogach.

Smuklejsze ciała
Między 4 a 2 miliony lat temu grupa gatunków zwanych Australopithecines należała do najbardziej rozwiniętych człowiekowatych. Jej przedstawiciele mieli większe głowy niż przodkowie i byli delikatniejszej budowy niż małpy.

Australopithecus afarensis żył od 3,9 do 2,9 mln lat temu. Miał długie i niezwykle mocne palce, doskonałe do chwytania. Nie radził sobie jednak z precyzyjnym manipulowaniem małymi przedmiotami. Poruszał się na dwóch nogach.

Australopithecus aficanus. Jak wiele wczesnych gatunków Hominini, australopitek miał wydatne łuki nadoczodołowe. Żył na sawannach i prawdopodobnie żywił się twardymi częściami roślin oraz miękkimi owocami. Z kształtu bioder o kości naukowcy wnoszą, że chodził na dwóch nogach.

Pierwsi przedstawiciele Homo
Trzy milionów lat temu we wschodniej Afryce pojawili się pierwsi przedstawiciele rodzaju Homo (do którego należy człowiek współczesny). Około 2,6 mln lat temu zaczęli używać kamiennych narzędzi, co uznaje się za początek paleolitu, czyli epoki kamienia.

Homo habilis żył 2,4 – 1,4 mln lat temu. To najwcześniejszy znany gatunek, który używał kamiennych narzędzi, co było pierwszym krokiem w stronę cywilizacji.

Poza Afryką
Najwcześniejsze gatunki Hominini żyły w Afryce. Dopiero niecałe 2 mln lat temu przedstawiciele nowych gatunków zaczęli przemieszczać się na inne kontynenty. Wynaleźli nowe narzędzia i dotarli aż do wschodniej Azji.

Homo ergaster miał większy mózg niż wcześniejsze gatunki Hominini i używał bardziej skomplikowanych narzędzi niż Homo habilis. Żył w Afryce w okresie 1,9 – 1,6 mln lat temu, najprawdopodobniej rozprzestrzenił się na Bliski Wschód.

Kamienne narzędzia
Do wyrobu wczesnych narzędzi używano krzemienia, który łupał się na fragmenty o ostrych krawędziach. Powszechnym narzędziem był pięściak odłupany za pomocą innego kamienia.

Homo erectus żył od 1,9 mln do 200 tys. lat temu. Uważa się, że był pierwszym gatunkiem, którego przedstawiciele budowali wspólne paleniska do gotowania.

Homo neanderthalensis (neandertalczyk) pojawił się około 200 000 lat temu w południowej Europie. Neandertalczycy byli potężnie zbudowani, co pozwalało im przetrwać chłody epoki lodowcowej. Mieli duże mózgi, a badacze znaleźli dowody świadczące o tym, że chowali swoich zmarłych.

Homo sapiens - Człowiek współczesny. Nasz gatunek ukształtował się a Afryce około 200 000 lat temu i około 100 000 lat temu zaczął się rozprzestrzeniać. Jego przedstawiciele mieli duże mózgi i porozumiewali się za pomocą mowy. Łatwo się adoptowali do warunków i wykonywali złożone narzędzia. Wszystkie inne gatunki ludzkie wyginęły, zaś człowiek współczesny rozwijał się, tworząc cywilizację.

Malarstwo jaskiniowe
40 000 lat temu wcześni ludzie zaczęli tworzyć malowidła na ścianach jaskiń, co dowodzi, że nieobca im była idea sztuki. Malowidła często przedstawiały zwierzęta, na które polowano, niewykluczone więc, że mogły mieć znaczenie magiczne.

Rolnictwo, garncarstwo, pismo
Kiedy 11 000 lat temu skończyło się ostatnie zlodowacenie, ludzkość zaczęła robić szybkie postępy. Na te czasy datują się początki rolnictwa i garncarstwa, a ludzie zaczęli mieszkać w osadach. Około 8000 lat temu pojawiły się pierwsze miasta i ok. 6000 lat temu pismo.